Oya Baydar - Elveda Alyoşa

‘ Midyelerin kumlarını anımsıyorum dişlerimin arasında. Denizin yosun kokusunu, birden esmeye başlayan gece yelini ve on yıl öncesinin kahramanlarını ve hainlerini. Bir ‘ Eski Tüfek’ ten söz ettiğimizi. ‘ Biz de mi Eski Tüfek olduk artık?’ dediğini senin. Ne garip şu insan belleği. Masada başka kimler vardı anımsamıyorum da senin tam arkanda, ay ışığında parlayan bir sarı gül goncasını ve Feliks Kedi’nin birden masanın ortasına atlayışını anımsıyorum.’ –s.17-

‘ Yüzün yorgun, yüzün sürgün..’

‘ Yüzün düşünceli, yüzün karanlık, yüzün küskün. Gözlerinde sisli bir şeyler var. Günbegün kendi değişimini izliyorum değişen yüzünde. Ayrılmaz parçan olan pırıl pırıl bir mizahın, aydınlıktan karanlığa, sevecenlikten kuruluğa, gülmeceden kedere dönüşünü… Durmaksızın, acımasızca, kendi kendini tahrip ederek hesaplaşmanı kendinle ve çoğunlukla yenik düşmeni..’

‘ İçimizde dalga dalga kabaran, isyana dönüşen bir özlem..’ –s.20-21-

‘ Her şey yıkılıyor.. Duvarlar, kaleler, şatolar, yıldızlar, heykeller, hayaller, inançlar, değerler, geçmişe bağlanan her şey.. Her şey tuzla buz, paramparça!..

Merhaba yeni dünya! Elveda Alyoşa!..’ –s.38-

‘ Tüketilmeden noktalanan, yarım kalmış bir sevginin buruk anısı.. Hayır, orada ağlamamıştın. Kaç arkadaş vuruldu, kaç darağacı kuruldu, kaç ölümsüz var geride bıraktığımız. Hayır, sen sfenksler gibi susmuştun, ama ağlamamıştın. Sevdiğin kadınlar ya da yoldaşların seni tek ettikleri zaman.. Hayır, sen orda ağlamamıştın..’ –s.44-

‘ Biraz daha hızlı gidelim, arada ayrılıklar var, atlayalım onları.’ –s.61-

‘ Duvarı sevmedim, savunmadım. Ama karşı da çıkmadım, yüksek sesle haykırmadım yanlışlığını. Sorularımın yanıtlarından çok, belki de yeni sorulardan korktum. Yüksek sesle söylersem sesimin duvarı değil, ardındaki ütopyamı yıkmasından korktum.’-s.123-

‘ Orada öyle mutfak kapısına dayanıp durmuşsun. Omzunda tüylü güzel kuyruğu, ürkek zeki bakışlarıyla Gorki Parkı’ ndaki sincap. Çayırın üstüne bağdaş kurmuş, Devrim Tarihi kitabımızı önüne açmışsın. Daha her şey yerli yerinde. Ne duvarlar ne inançlar yıkılmış; ne yıldızlar ne heykeller ne umutlar parçalanmış. Yüzüne zaman zaman o bezgin anlatım gelse de –şu sıcak günlerde otuzundan, kırkından sonra böyle ders çalışmak!- ilk yaprak kıpırtısında , sincabın daldan dala ilk sıçrayışında ya da yaptığım bir şakada aydınlanıveriyorsun. Yaşama sevincimiz her türlü yorgunluğu yeniyor.’ – s. 60.-

‘ Ben seni, duvarın öte yanından, kurtarılacak dünyadan gelen umutsun diye; inançlarımın, kimliğimin, doğrularımın, dev aynalarında tasdikisin diye sevdim. Güvenli, mağrur, muzaffer kimliğimin derinliklerinde gizlenen korku dolu, ürkek çocuk kuşkularına Batı’ dan gelen etkili bir ilaç, sarsılmaz bir kanıtsın diye ve belki de kadınlığını bile öne çıkarmaya gerek duymayan, iddiasız, özgür, huzur dolu güvenin için sevdim.

Sevdim mi?

Hiçbir aşk sözcüğü söylenmedi aramızda. Hiç soru sorulmadı. Hiç kavga etmedik, hiç söz vermedik, hiç bağlanmadık birbirimize. Buluşurken, konuşurken özgürdük. Yasamız yoktu,tarihimiz, sınırımız da. Farklı yönlerden esen rüzgarlar gibi , belirsiz bir zamanda , belirsiz bir yerde buluşurduk. Dünya küçüktü ve bugünüyle olmasa da yarınıyla bizimdi.

Dünyalarımızı ayıran duvarda payım, emeğim vardı. Duvar, inancımın anıtı, istesem de istemesem de kimliğimin rozetiydi. Seni duvara karşı duyduğum karışık duygulara benzer titreşimlerle, korkuyla, kuşkuyla ama umutla sevdim. Duvarı anlamsız ve çirkin bulduğunu sezdiğim zaman, senden kuşkuya kapıldım, duvardan değil.’ –s.119-

‘ Akropol’ den inerken morsalkımlı çardaklı bir meyhane vardır, güneş batmadan yetişelim. Sen Nehri’ nin köprülerinden  Notre Dame ‘ı seyrederken sincap yine omzunda. Oslo’ da Vikinglerin gemilerine binip kar altındaki Norveç kırlarına, tahta kiliselerin ıssız dinginliğine kavuşmak şimdi bize gereken..’ –s.61.-

Son zamanlarda birçok cümlesinde kendimi gördüğüm, özümseyebildiğim  bir kitap oldu. Önerisinden dolayı maviye iz süren 'e teşekkür ediyorum..